Маънавият маркази теле- ва радиоканаллар, ижтимоий тармоқлар учун тайёрланаётган медиамаҳсулотлар «маънавият экспертизаси»дан ўтказилишини эълон қилди. Комил Жалиловнинг фикрича, бу — цензура. «Улар «цензура ўрнатмаймиз» деяпти, лекин цензура ўрнатишини тан оляпти», — деб ёзади у ўз мақоласида.
Асаджон Ходжаевга кўра, матбуот эркинлигини баҳолайдиган халқаро ташкилотлар ва экспертлар ташқаридан туриб, чоп этилган турли материаллар орқали ўз фикрини шакллантиради. Улар сўровнома ва ўрганишларини Ўзбекистон ичида татбиқ этиш учун мамлакатга таклиф этилган, аммо улар розилик билдирмаган.
«Газета.uz» суд жараёнларини ёритишда бир неча бор тўсиқларга дуч келган. Биз жиноят ишлари бўйича судья Сарвар Мамадиев билан журналистларнинг суд залида бўлиши қоидалари, жараёнларни ёритишга қўйиладиган тақиқ сабаблари ҳақида суҳбатлашдик ва таҳририят дуч келган ҳолатларни муҳокама қилдик.
«Чегара билмас мухбирлар» ташкилотининг матбуот эркинлиги рейтингида Ўзбекистон 2023 йилги ўрнидан 11 поғона пастлаб, 180 та давлат орасида 148-ўринни эгаллади. Мамлакатда ОАВ эркинлиги билан боғлиқ вазият «мураккаб»дан «жуда жиддий» босқичга ўтди.
Ўзбекистонда «аноним террори» янги босқичга чиқмоқда. Улар энди тергов ва суд ўрнини ҳам эгалламоқчи — ўзи айблов эълон қилади, ҳукм ўқийди, жазолайди. Жамоат фаоли Шаҳноза Соатова ва ҳуқуқшунос Фурқат Тожиевнинг қайд этишича, бу ошкора қонунсизлик қиссасини ҳамма ўқияпти, лекин ҳеч ким индамайди.
Бош прокуратура Nuz.uz журналисти Михаил Довлатовни ушлаб, унинг фаолиятига тўсқинлик қилган ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларига нисбатан хизмат текшируви бошланганини маълум қилди.
Қирғизистон милицияси Temirov Live ва «Айт Айт Десе» мустақил лойиҳалар журналистларининг устидан тинтув ўтказди ва бир неча кишини сўроққа олиб кетди. Бундан ташқари, 24.kg агентлиги таҳририятига ҳам хавфсизлик кучлари келган. «Газета.uz» вазиятга алоқадор маълумотларни тақдим этади.
Суд Nuz.uz журналисти Михаил Довлатовга нисбатан қўзғатилган маъмурий ишни тугатди. Суд иши майда безорилик ва ички ишлар ходимларининг қонуний талабларини бажармаслик моддалари билан очилганди. Тошкент шаҳри ИИББ журналист жамоат жойида чеккани учун жаримага тортилганини маълум қилган.
Маҳаллалардан бирида аҳоли билан учрашишга борган Nuz.uz журналисти Михаил Довлатов ҳуқуқ идоралари ходимлари томонидан ушланди. У тахминан 5 соат қўйиб юборилмаган ва жамоат жойида чекканлик учун жаримага тортилган. АОКА прокуратурага сўров юборди.
Шавкат Мирзиёев Хавфсизлик кенгаши йиғилишида одамларнинг янгилик ва таҳлилий маълумотларга бўлган эҳтиёжи тўлдирилмаса, буни бошқа мамлакатлардаги манбалар амалга оширишини айтди. «Бунга мутлақо йўл қўйиб бўлмайди», — деди у. Видео.
Қирғизистон президенти қонунчиликка ОАВда «болалар саломатлиги ёки ривожланишига зарар етказувчи» маълумотларни тарқатишни тақиқловчи тузатишларни имзолади. Ҳуқуқ ҳимоячилари қонуннинг қабул қилинишига қарши чиқиб, уни «цензура учун яна бир восита» деб атади.
Бишкек суди Қирғизистон Маданият вазирлиги даъвоси бўйича «Азаттиқ» радиосини ёпиш тўғрисидаги қарорини бекор қилди — томонлар келишувга эришди. Нашр мамлакатда 2022 йилда қирғиз-тожик чегарасидаги можаро ҳақида хабар бергани учун блокланган, унда, расмийларга кўра, «нотўғри маълумотлар» мавжуд эди.
Ўзбекистон президенти ОАВ ходимларини табриклаб, сўз эркинлиги, ахборот олиш ва тарқатиш ҳуқуқини таъминлашни мамлакат тараққиёт стратегиясининг ажралмас қисми деб билишини таъкидлади. Унинг қўшимча қилишича, коррупция ва жамиятнинг бошқа муаммоларига қарши курашда давлат журналистларга таянади.
Президент матбуот котиби Шерзод Асадов Ўзбекистонда сўз эркинлиги даражасини изоҳлаб, 2016 йил охиридан буён бу борадаги ислоҳотлар натижаларига адекват баҳо бериш кераклигини айтди. Комил Алламжонов эса сўз эркинлиги даражасини 5,5 балга баҳолаб, ҳали қилинадиган ишлар кўплигини айтди.
Шавкат Мирзиёев халқ овози ва фикрини кенг жамоатчиликка, давлат идоралари эътиборига олиб чиқаётган энг таъсирчан куч, бу — ОАВ ва журналистлар эканини таъкидлади. Шунингдек у ахборот маконида ҳаққонийлик ва холислик бош мезон эканини унутмаслик зарурлигини айтди.
Журналистлар уюшмаси журналистлар ва жамоатчилик вакилларининг цензура ҳақидаги мурожаатига изоҳ берар экан, «ҳеч бир таҳририят ва мустақил журналистларга, блогерларга босим ўтказилаётганига гувоҳ бўлмадик», дея таъкидлади. Аксинча, сўз эркинлигини суиистеъмол қилиш ҳолатлари ҳақида хабар берди.
Журналистлар ва жамоат фаоллари Ўзбекистон президентига «яширин, лекин кучли цензура» юзасидан мурожаат қилишди. Мурожаат муаллифлари давлат раҳбаридан матбуотнинг том маънодаги мустақиллигини таъминлашда тарихий ёрдам беришини сўрашди.
АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен Тошкентда журналистларга берган интервьюсида ташқи пропаганда ва дезинформацияга қарши курашишда мустақил ва очиқ ОАВ учун шароит яратиш зарур эканини қайд этди. «Одамларга нима тўғри ва нима нотўғрилигини ўзлари ҳал қилиш имкониятини бериш керак», — деди у.
Адлия вазирлиги ОАВ ва блогерларни «жамиятдаги муаммоларни фақат ҳуқуқий воситалар асосида ҳал қилиш»га чақириб, ОАВдаги туҳмат ва ҳақорат учун жазоларни эслатди. Фаоллар эса бу каби эслатмалардан «сўз эркинлиги ютқазаётгани», «эркин матбуот ҳали адлиянинг ўзига ҳам керак бўлиши»ни таъкидлади.
Президент Шавкат Мирзиёев Қаршида фаоллар билан суҳбатда ОАВ, сўз эркинлиги ҳақида тўхталди. У кўпчилик ОАВни ёпиб қўйишни айтишини маълум қилди. «Йўқ, ёпмайман. Яна олдингидай прокурор, СНБ (МХХ) текширувчи бўлаверсинми? Биз ниятимизга етдикми? Биримиз икки бўлдими?» — дея сўради у.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг